Çocukların dünyası, saf sevgi ve güven üzerine kuruludur. Ancak bazı çocuklar, yaşıtları gibi sadece oyun oynamak ve öğrenmek yerine; ailenin duygusal ya da fiziksel yükünü taşımak zorunda kalır.
Bu duruma psikolojide “parentification” yani ebeveyn rolünü üstlenme denir.
Pendik’te psikolojik destek arayan birçok danışanımızda da bu durumun izlerini gözlemliyoruz.
Peki, çocukken ebeveyn rolü üstlenmenin yetişkinlikteki etkileri neler?
Ve bu görünmez yüklerden nasıl özgürleşilebilir?
Parentification Nedir?
Parentification, çocuğun yaşının ötesinde sorumluluklar üstlenmesi anlamına gelir.
Bu, iki şekilde ortaya çıkabilir:
• Duygusal Parentification: Çocuk, ebeveynin arkadaşı, sırdaşı veya psikolojik destekçisi rolüne girer.
• Pratik Parentification: Çocuk, küçük yaşta ev işleri, kardeş bakımı gibi görevler üstlenir.
Özellikle Pendik gibi büyük ve hızlı değişen ilçelerde, aile içi stres faktörleri bu tür rollerin oluşmasına zemin hazırlayabiliyor.
Ebeveyn Rolünü Üstlenmiş Çocuklar Yetişkinlikte Ne Yaşar?
• Kendi duygusal ihtiyaçlarını fark etmekte zorlanır.
• “Hayır” demekte güçlük çeker.
• Sürekli başkalarına yardım etmek zorundaymış gibi hisseder.
• İlişkilerinde kendini yetersiz veya aşırı sorumlu hissedebilir.
Pendik psikolog kliniğimizde, parentification geçmişi olan bireylerle çalışırken gördüğümüz ortak bir his var: “Hep güçlü olmak zorundayım.”
Bu, insanın ruhunu derinden yoran bir yük.
İyileşme Yolları
1.Duygusal Farkındalık Geliştirmek
“Şu an ne hissediyorum?” sorusunu kendine sormak, iyileşmenin ilk adımıdır.
2.Sınır Koymayı Öğrenmek
Başkalarına yardım etmek isterken, kendi sınırlarını korumak hayati önem taşır.
3.İçsel Çocuğunla Bağlantı Kurmak
İçindeki küçük çocuğun korkularını, ihtiyaçlarını ve sevgiyi hak ettiğini kabul etmek iyileştirici bir adımdır.
4.Profesyonel Destek Almak
Uzman bir Pendik psikolog desteğiyle, geçmiş rollerin etkilerinden özgürleşmek mümkündür.
Pendik’te Parentification ile Çalışan Bir Psikolog Olarak Tavsiyem:
Eğer çocukluğunuzda hep “büyümek zorunda” bırakıldıysanız, bilin ki yalnız değilsiniz.
Geçmişte üstlenmek zorunda kaldığınız yükler, sizin kim olduğunuzu tanımlamaz.
Pendik’teki psikoloji kliniğimizde, özellikle ebeveyn rolünü üstlenmiş çocuklarla çalışan bir uzman olarak şunu söyleyebilirim:
Daha hafif, daha özgür ve daha kendinize ait bir hayat mümkün.
Kendi duygusal ihtiyaçlarınıza kulak vererek ve sağlıklı sınırlar kurarak, içsel gücünüzü yeniden keşfedebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Parentification (Ebeveyn Rolünü Üstlenme) Nasıl Anlaşılır?
Eğer çocukken sürekli ailenizin duygusal ya da fiziksel sorumluluklarını üstlendiyseniz; “Ben olmasaydım ailem dağılırdı.” gibi hissettiyseniz parentification yaşamış olabilirsiniz.
Yetişkinlikte de sürekli başkalarının problemlerine çözüm bulmaya çalışıyor ve kendi ihtiyaçlarınızı geri plana atıyorsanız, bu çocukluk deneyiminizin bir yansıması olabilir.
2. Ebeveyn Rolünü Üstlenen Çocuklar Yetişkinlikte Ne Hisseder?
Çoğu zaman “yetmeme” ya da “sürekli sorumlu olma” hissi baskındır.
Ayrıca:
• Suçluluk duygusu
• “Herkesi kurtarmalıyım” düşüncesi
• Kendi isteklerinden utanma
gibi duygular da sık görülür.
Pendik psikolog kliniğimizde bu duygularla çalışan birçok danışanımızın, zamanla hafiflediğini ve daha özgür hissetmeye başladığını gözlemliyoruz.
3. Parentification İyileştirilebilir mi?
Evet, iyileştirilebilir!
Önce bu yüklerin farkına varmak, ardından duygusal ihtiyaçları tanımayı öğrenmek ve sınır koyma becerileri geliştirmek bu sürecin temel taşlarıdır.
Pendik’te psikolojik destek arıyorsanız, uzman bir psikolog eşliğinde bu süreci çok daha sağlıklı ve güvenli bir şekilde ilerletebilirsiniz.
4. Duygusal Sınır Koymak Bencillik Mi?
Hayır, duygusal sınırlar bencillik değil, sağlıklı ilişkilerin temelidir.
Kendinize ve karşınızdakine saygı duymanın en doğal yoludur.
Unutmayın: Sınırlar, sevgisizlik değil, sevginin sağlıklı yaşanmasına olanak tanır.
5. Pendik’te Parentification Üzerine Çalışan Psikolog Var mı?
Evet. Pendik’te kliniğimizde, ebeveyn rolünü üstlenmiş çocuklarla (yetişkin bireyler) çalışan uzman psikologlar olarak destek sunuyoruz.
Kendi hayatınıza sahip çıkmanız ve duygusal yüklerinizi hafifletmeniz için yanınızdayız.
Birkaç Film ve Kitap Önerisi:
• Film: Precious, The Florida Project, Captain Fantastic
• Kitap: İçimizdeki Çocuk — Stefanie Stahl, Yetişkin Çocuklar — Lindsay Gibson
Bu kaynaklar, duygusal dünyanızı daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir.
