(İlk bebek muayenesi ne zaman yapılır? Yenidoğan doktor kontrolü nasıl olur?)
Bebeğim doğdu, şimdi ne zaman doktora götürmeliyiz?
Yeni doğmuş bir bebeğiniz varsa, en önemli sorulardan biri şudur:
“İlk kontrole ne zaman gitmeliyiz?”
Her şey yolunda gibi görünse bile, ilk haftalarda yapılan kontroller bebeğinizin sağlıklı gelişimi için kritik öneme sahiptir.
Yenidoğan bebeklerin ilk haftaları, hem büyümenin temeli atılır hem de erken teşhis fırsatı sunar. Ayrıca aileye bilgi ve güven kazandırır.
İlk Yenidoğan Kontrolü Ne Zaman Yapılır?
İlk doktor kontrolü, bebeğiniz taburcu olduktan sonraki ilk 3–5 gün içinde yapılmalıdır.
Bu ilk kontrolde neler değerlendirilir?
• Kilo kaybı oranı: İlk günlerde %10’a kadar normal olabilir.
• Sarılık kontrolü: Gözler, yüz, vücut ve ayaklara yayılımı izlenir.
• Emzirme ve beslenme durumu: Meme tutma, süt alımı, annenin süt üretimi değerlendirilir.
• Genel sağlık taraması: Refleksler, cilt rengi, nefes alışı gözlemlenir.
Yenidoğan Kontrol Takvimi (İlk Aylar):
Zaman Kontrol İçeriği
3–5. gün İlk muayene, kilo takibi, sarılık, emzirme rehberliği
10–14. gün Kilo artışı, göbek düşmesi, refleks kontrolü, idrar/dışkı düzeni
1. ay Kalça ultrasonu, işitme testi kontrolü, aşı bilgilendirmesi, genel gelişim taraması
2. ay ve sonrası Aşılar + fizik muayene + gelişim takibi (baş kontrolü, ses tepkisi, göz teması)
Yenidoğan Muayenesinde Neler Yapılır?
1. Büyüme Takibi
Boy, kilo, baş çevresi ölçülür. Büyüme eğrileri ile karşılaştırılır.
2. Sarılık Değerlendirmesi
Sarılık yayılımı ve şiddeti izlenir. Gerekirse bilirubin testi yapılır.
3. Emzirme ve Beslenme Değerlendirmesi
• Emme sıklığı
• Meme tutma
• Anne sütünün yeterliliği
Anneye emzirme danışmanlığı verilir.
4. Refleksler ve Nörolojik Gelişim
• Moro refleksi
• Emme refleksi
• Yakalama refleksi
Nörolojik sorunlar açısından erken tanı için kritik bir adımdır.
5. Kalça Ultrasonu (Kalça Çıkığı Taraması)
Genellikle 4–6. haftalar arasında yapılır. Erken tanı ile kolay tedavi mümkündür.
6. İşitme Testi Takibi
Hastanede yapılan testin sonucu gözden geçirilir. Şüpheli durumda ileri testlere yönlendirme yapılır.
Hangi Testler ve Aşılar Yapılır?
Topuk Kanı Taraması
Genellikle 2–5. günler arasında alınır.
Tarama yapılan hastalıklar:
• SMA
• Fenilketonüri
• Hipotiroidi
• Biyotinidaz eksikliği
• Kistik fibrozis
• Konjenital adrenal hiperplazi
Aşılar
• Hepatit B aşısı (doğumda ilk doz, 1. ayda ikinci doz)
• 1 mg K vitamini (doğumdan hemen sonra, kanama riskini önlemek için yapılır)
Aileler İçin Rehberlik: Sadece Bebek İçin Değil
Yenidoğan kontrolü aynı zamanda anne babanın endişelerini dinleme ve yönlendirme fırsatıdır.
Bu kontrollerde ayrıca şu konular da ele alınır:
• Emzirme pozisyonları
• Gaz sancısı, kusma, bebek banyosu
• Tırnak kesme, uyku düzeni
• Annelik-babalık duygularıyla baş etme
Ne Zaman Acil Kontrol Gerekir?
Aşağıdaki belirtiler varsa doktor kontrolünü beklemeden başvurun:
• Bebeğiniz emmek istemiyor ya da sürekli uyukluyorsa
• Sarılık ayaklara kadar yayılmışsa
• 38°C ve üzeri ateş varsa
• 6’dan az bez ıslatıyorsa
• Cildi soluk, gri ya da mor görünüyorsa
• Fışkırır tarzda kusuyorsa
Sonuç: İlk Günlerde Atılan Adımlar, Geleceği Şekillendirir
Yenidoğan dönemindeki kontroller yalnızca fiziksel muayene değil;
erken tanı,
doğru yönlendirme,
ebeveyn eğitimi açısından da büyük önem taşır.
