“Bir kardeşin olması harika bir deneyim olabilir… ama büyük çocuk için bu süreç her zaman kolay değildir.”
Aileye yeni bir bebek katıldığında, büyük çocuk için bu durum farklı duyguların karıştığı bir döneme dönüşebilir. Sevgi, merak ve heyecan gibi olumlu hislerin yanı sıra, kıskançlık, huzursuzluk veya ihmal edildiğini hissetme gibi duygular da yaşanabilir. Bu nedenle, anne-babaların bu hassas süreçte büyük çocuğa nasıl yaklaştıkları çok önemlidir.
İşte, kardeş doğduktan sonra büyük çocuğun kendini güvende hissetmesi ve kardeşiyle sağlıklı bir ilişki kurabilmesi için dikkat edilmesi gereken temel noktalar:
1. Onun Duygularını Tanıyın ve Kabul Edin
Büyük çocuğa “Kardeşin olduğu için çok şanslısın” gibi, onun hissetmediği bir duyguyu dayatan ifadeler yerine, zorlandığını anladığınızı gösteren cümleler kurmak empati sağlar.
Örneğin:
“Bebek uyurken sessiz durmanın senin için kolay olmadığını biliyorum.”
Bu tür ifadeler, çocuğun duygularının anlaşıldığını hissetmesine yardımcı olur.
2. Suçu Bebeğe Yüklemeyin
Sürekli “Şimdi parka gidemeyiz çünkü bebek uyuyor” gibi açıklamalar, büyük çocukta “Bebek yüzünden hiçbir şey yapamıyoruz” isyanını doğurabilir. Bunun yerine farklı bir gerekçe sunabilirsiniz:
“Parka baban gelince gidebiliriz.”
Bu yaklaşım, çocuğun kardeşini bir engel olarak görmesini engeller.
3. Yasaklamak Yerine Yönlendirin
Büyük çocuk bazen kardeşine nazik olmayan bir şekilde dokunmak isteyebilir. “Hayır, yapma!” demek yerine, dokunma anını sizin kontrolünüzde yaşamasına izin verin. Eğer zarar verecek bir durum oluşursa ilgisini başka bir yöne çekerek uzaklaştırın.
4. Olumlu Davranışları Pekiştirin
Büyük çocuğun kardeşiyle ilgili doğru bir davranış sergilediğinde bunu fark edip dile getirmek çok önemlidir.
Örneğin:
“Kardeşine ne kadar güzel dokunuyorsun, bak o da sana gülümsüyor.”
Bu tür olumlu pekiştirmeler, kardeşe karşı sevgi dolu hislerin güçlenmesine katkı sağlar.
5. Her Gün Özel Zaman Ayırın
Büyük çocuk, evdeki yerinin güvende olduğunu hissettiğinde kardeş rekabeti azalır. Her gün, sadece ona ait bir “özel zaman” yaratmak, sevildiğini ve değerli olduğunu hissettirir. Bu süre uzun olmak zorunda değildir; önemli olan bölünmemiş bir ilgi sunmaktır.
6. Kardeşler Arasındaki Sevgiyi Teşvik Edin
Kardeşler arasında yapılan küçük yardımları ve olumlu davranışları abartarak vurgulayın:
“Kardeşine yardım etmen çok güzel bir davranış.”
“Sen çok sevecen bir abisin.”
Bu tür geri bildirimler, aralarındaki bağın güçlenmesini sağlar.
7. Sürpriz ve Hediyelerle Bağ Kurmalarını Sağlayın
Kardeşlerin birbirlerine küçük sürprizler yapmasını teşvik edin. Alışverişte, diğer kardeşin hoşuna gidecek bir şey gördüğünüzde büyük çocuğa,
“Kardeşinin bundan çok hoşlanacağını düşünüyorum, ne dersin ona sürpriz yapalım mı?”
diyerek onu dahil edin.
8. İhtiyaç Duyduğunda Yanında Olun
Çocuk her istediğinde saatlerce vakit ayırmak mümkün olmayabilir. Ancak “Evet, seninle 5 dakika oynayabilirim” gibi kısa ama kaliteli zamanlar, çocuğun kendini değerli hissetmesini sağlar. Oyun bittikten sonra da,
“Seninle zaman geçirmek çok eğlenceliydi.”
gibi olumlu bir kapanış yapın.
Sonuç
Kardeşin doğması, büyük çocuk için duygusal açıdan karmaşık bir süreçtir. Bu dönemde empati göstermek, olumlu davranışları pekiştirmek ve birebir ilgi sunmak, kardeşler arası bağı güçlendirecek en önemli adımlardır. Unutmayın: Çocuklar sevgi, ilgi ve anlayış gördükçe, kardeşleriyle olan ilişkilerini de sevgiyle beslerler.
