Gebelikte, bebeğin anne karnında içinde bulunduğu sıvıya “amniyon sıvısı” denir. Bu sıvı büyük oranda bebeğin yaptığı idrardan oluşur. Yaklaşık olarak 9. haftadan itibaren bebeğin böbrekleri idrar üretmeye başlar. Bebeğin idrarı rahim içine boşalırken, aynı zamanda bebek bu sıvıyı yutmaya da başlar. Bu doğal döngü, amniyon sıvısının dengede kalmasına yardımcı olur.
Normalde idrar, vücudun zararlı maddeleri dışarı attığı bir üründür. Ancak gebelikte bebek, toksinleri idrarla değil, göbek kordonu aracılığıyla annenin dolaşımına gönderir. Anne bu maddeleri kendi böbrekleriyle süzer. Bebeğin idrarı, bu süreçte yalnızca amniyon sıvısını oluşturur. Doğum sonrası göbek kordonu kesildiğinde, bebek kendi toksinlerini böbrekleriyle atmaya başlar.
Her ultrason kontrolünde amniyon sıvısı miktarı da değerlendirilir. Bu, hem bebeğin gelişiminin hem de sıvı seviyesinin normal olup olmadığının anlaşılması açısından önemlidir.
Konu Başlıkları:
-
Amniyon sıvısının görevleri
-
Sıvıyı azaltan durumlar
-
Amniyon sıvısının azalmasının nedenleri
-
Belirtiler
-
Sızma nasıl anlaşılır?
-
Normal değerler
-
Sıvı azaldığında ne yapılmalı?
-
Su gelmesi ile idrar arasındaki fark
-
Sıkça sorulan sorular
Amniyon Sıvısının Görevleri
Amniyon sıvısının birçok önemli işlevi vardır:
-
Enfeksiyonlara karşı koruyucu bir bariyer görevi görür.
-
Travma ve darbelere karşı bebeği korur.
-
Bebeğin serbestçe hareket etmesini sağlar, bu da kas ve kemik gelişimi için gereklidir.
-
Rahim içi sıcaklık dengesini korur.
-
Göbek kordonunun sıkışmasını önler.
-
Solunum ve sindirim sistemlerinin gelişmesine katkı sağlar; çünkü bebek bu sıvıyı solur ve yutar.
Amniyon Sıvısının Azalmasına Neden Olan Durumlar
Hamileliğin herhangi bir döneminde amniyon sıvısında azalma ya da artış görülebilir. Aşağıdaki durumlar sıvı azalmasını düşündürebilir:
-
Bebek hareketlerinin azalması
-
Karın ölçüsünün haftasına göre küçük olması
-
Rahim içi gelişme geriliği
-
Gebelik tansiyonu
-
Gün aşımı (doğumun gecikmesi)
Bu şüphelerin olduğu durumlarda sıvı seviyesi ultrason ile sık sık kontrol edilmelidir.
Amniyon Sıvısı Neden Azalır?
En sık neden, amniyon zarlarının yırtılması sonucu suyun dışarı sızmasıdır. Bu durum bazen fark edilebilir şekilde olurken, bazı durumlarda fark edilmeden vajinal akıntıya karışabilir. Plasentanın görevini yeterince yerine getirememesi de sıvı azalmasına neden olabilir. Bu, bebeğin yeterince beslenememesi ve oksijen alamaması anlamına gelebilir. Böbreklerden yeterli idrar üretilmemesi, dolaylı olarak sıvı azalmasının bir göstergesidir.
Gebelikte Su Azalmasının Belirtileri
Tıbbi adı “oligohidramnios” olan bu durum bazı belirtilerle kendini gösterebilir:
-
Bebekte gelişim geriliği
-
Hareketlerde azalma
-
Göbek kordonundaki kan akımında bozulma
Bazı vakalarda belirti vermez, bu nedenle düzenli kontroller önemlidir.
Amniyon Sıvısının Sızması Nasıl Anlaşılır?
Amniyon sıvısı sızıntısı, idrar ya da vajinal akıntı ile karıştırılabilir. 36. haftadan sonra gelen su genellikle doğum belirtisidir. Ancak erken haftalarda da görülebilir. Kesin tanı için vajinal muayene, testler ve ultrasonografi gerekir. İdrar kaçırma ise genelde karın içi basınçla artar ve su gelmesiyle karıştırılabilir. Şüpheli durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Normal Amniyon Sıvısı Değerleri
AFI (Amniyotik Sıvı İndeksi) değeri genellikle 5 ile 25 cm arasında olmalıdır. 5 cm’nin altı “oligohidramnios” olarak tanımlanır. Bu durum ciddi riskler taşıyabilir ve takip gerektirir.
Bebek Neden Az İdrar Yapar?
Tıpkı şoka giren bir yetişkin gibi, bebekte de oksijenlenme sorunu olduğunda hayati organlara öncelik verilir. Böbreklerden kan akımı azalınca, idrar miktarı düşer. Bu durum bebeğin rahim içinde streste olduğunu gösterebilir.
Amniyon Sıvısı Azaldığında Ne Yapılır?
Sıvı azaldığında gebelik haftasına göre yaklaşım değişir. Doğum zamanı yakınsa, doğum planlanabilir. Eğer erken haftalarda bu durum yaşanıyorsa, ayrıntılı tetkiklerle neden belirlenir. Gerekirse hastaneye yatış yapılır ve yakın takip uygulanır. Gelişim geriliği ya da gebelik zehirlenmesi varsa doğum erkenden başlatılabilir.
Hamilelikte Su Gelmesi ile İdrar Arasındaki Fark
Su gelmesi, doğumun başladığını gösteren önemli belirtilerden biridir. Ancak bazı kadınlar bu durumu idrar kaçırma ile karıştırabilir. Özellikle rahmin mesaneye baskı yaptığı son haftalarda idrar kaçırma daha sık görülür. Amniyon sıvısı sızıntısı genellikle durmaz ve bacaklardan aşağı akabilir. Yatar pozisyonda azalıyorsa bu sıvının amniyon sıvısı olma ihtimali yüksektir.
Sıkça Sorulan Sorular
Amniyon sıvısı nasıl görünür?
Genellikle berrak ya da hafif soluk sarı renktedir. Kendi özel bir kokusu olabilir.
Suyun gelmesi ne anlama gelir?
Amniyon zarının açılmasıyla su dışarı sızabilir. Bu, doğumun başladığı anlamına gelebilir.
Amniyon sıvısı arttırılabilir mi?
Bol sıvı tüketimi, sağlıklı beslenme, bazı durumlarda doktor önerisiyle serum veya sıvı takviyesi ile sıvı miktarı artırılabilir.
Suyun azalması nasıl tedavi edilir?
Duruma göre takip, hastaneye yatış ya da erken doğum planlanabilir.
