Çarpıntı, kalp atışlarının kişi tarafından hissedilmesi durumudur. Genellikle “kalbim hızlı atıyor”, “kalbim göğsümden çıkacak gibi”, “düzensiz atıyor” veya “tekliyor” şeklinde tanımlanır. Çarpıntı her zaman ciddi bir sağlık sorununa işaret etmeyebilir, ancak bazı durumlarda önemli bir kardiyovasküler bozukluğun belirtisi olabilir.
Çarpıntının Yaygın Nedenleri
Fizyolojik (Geçici) Nedenler:
Stres, anksiyete, panik atak
Kafein, nikotin, alkol kullanımı
• Egzersiz sonrası kalp hızında artış
• Uykusuzluk, aşırı yorgunluk
2. Farmakolojik Nedenler:
• Soğuk algınlığı ilaçları, bazı antidepresanlar
• Tiroid ilaçları, bronkodilatörler
• Uyarıcı maddeler (amfetamin gibi)
3. Patolojik (Hastalık Kaynaklı) Nedenler:
• Kalp ritim bozuklukları (aritmiler)
• Hipertiroidi (tiroid bezinin fazla çalışması)
• Anemi (kansızlık)
• Kalp kapak hastalıkları
• Elektrolit dengesizlikleri (özellikle potasyum, magnezyum)
Çarpıntı Hissiyle Karşılaştığınızda Ne Yapmalısınız?
Eğer çarpıntı ilk kez oluyorsa ve kısa sürede geçiyorsa, genellikle endişelenecek bir durum olmayabilir. Ancak aşağıdaki belirtilerle birlikte seyrediyorsa, derhal bir doktora başvurmalısınız:
• Göğüs ağrısı veya baskı hissi
• Nefes darlığı
• Baş dönmesi veya bayılma
• Bilinç bulanıklığı
• Çarpıntının birkaç dakikadan uzun sürmesi
Evde Yapılabilecekler:
• Derin nefes alıp vererek gevşemeye çalışın.
• Gözlerinizi kapatıp birkaç dakika dinlenin.
• Kafein ve nikotin alımını durdurun.
• Gözlerinizi kapatıp, soğuk suyla yüzünüzü yıkayın.
• Valsalva manevrası denen teknikle (burun kapatılıp ağızdan hava vermeye çalışmak) vagus sinirini uyararak ritim normale dönebilir. Ancak bu yöntemi doktor önerisi olmadan sık yapmamalısınız.
Tanı ve Değerlendirme Süreci
Çarpıntı şikayetiyle hekime başvurduğunuzda, doktorunuz ayrıntılı bir öykü alacak ve bazı tetkikler isteyecektir:
• EKG (Elektrokardiyogram): Kalp ritmini ve olası bozuklukları değerlendirir.
• EKO (Ekokardiyografi): Kalbin yapısını ve kapaklarını inceler.
• Holter Monitörü: 24-72 saatlik kalp ritim takibi yapılır.
• Kan Testleri: Tiroid fonksiyonları, elektrolitler ve anemi değerlendirilir.
Sonuç Olarak
Çarpıntı, her bireyde zaman zaman ortaya çıkabilir ve çoğunlukla zararsızdır. Ancak altta yatan ciddi bir sorun olasılığı göz önünde bulundurulmalı, özellikle eşlik eden başka semptomlar varsa tıbbi değerlendirme geciktirilmemelidir. Erken tanı ve müdahale ile birçok kalp rahatsızlığı başarılı bir şekilde yönetilebilir.
