Pediatrik Beslenme Bozukluğu (Pediatric Feeding Disorder – PFD), yaşa uygun olmayan ve tıbbi, beslenme, beslenme becerisi ve/veya psikososyal işlev bozukluğu ile ilişkili kısıtlı oral alım olarak tanımlanır.
Bu tanım,Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası İşlevsellik, Yeti Yitimi ve Sağlık Sınıflandırması (ICF) çerçevesine dayanır ve tek disiplin odaklı yaklaşımlardan farklı olarak, PFD’yi dört temel alan üzerinden değerlendirir:
-
Tıbbi Faktörler
-
Gastrointestinal, kardiyorespiratuvar ve nörolojik sistem bozuklukları
-
Aerodigestif hastalıklar (hava yolu + sindirim sistemi)
-
Konjenital kalp hastalıkları, prematüre akciğer hastalıkları
-
Nörolojik/nörogelişimsel bozukluklar (ör. serebral palsi, otizm)
-
Aspirasyon, yutma güçlükleri, hipoksiye bağlı beslenme intoleransı
-
-
Beslenme ile İlgili Faktörler
-
Malnütrisyon: Pediatrik beslenme bozukluğu olan çocukların %25–50’sinde görülür.
-
Mikrobesin eksiklikleri veya fazlalıkları (toksisite)
-
Besin çeşitliliğinin azalması (ör. sebze/meyve grubunu tamamen reddetme)
-
Aşırı enerji alımı ve obezite riski
-
-
Beslenme Becerileri ile İlgili Faktörler
-
Oral-motor beceri eksiklikleri (emme, yutma, çiğneme)
-
Duyusal işlemleme sorunları (hipersensitivite / hiposensitivite)
-
Yutma koordinasyonu sorunları, postür desteği ihtiyacı
-
Modifiye ekipman/pozisyon ve özel beslenme stratejileri gereksinimi
-
Güvensiz (aspirasyon riski), gecikmiş veya verimsiz oral beslenme
-
-
Psikososyal Faktörler
-
Çocukta beslenme reddi, kaçınma davranışları
-
Aile–çocuk ilişkisinde bozulma, yeme zamanlarının stresli hale gelmesi
-
Kültürel, sosyal ve çevresel etmenler (ör. televizyon karşısında yeme)
-
Öğrenilmiş beslenme kaçınmaları, seçici yeme (picky eating), uygunsuz bakım stratejileri
-
Önerilen Tanı Ölçütleri (Özet)
-
A: Yaşa uygun olmayan besin alımı, en az 2 hafta sürmesi ve aşağıdakilerden en az biri ile ilişkili olması:
-
Tıbbi işlev bozukluğu (ör. aspirasyon, kardiyorespiratuvar sorun)
-
Beslenme ile ilgili işlev bozukluğu (ör. malnütrisyon, enteral beslenmeye bağımlılık)
-
Beslenme becerisi bozukluğu (ör. kıvam modifikasyonu gereksinimi, özel pozisyon)
-
Psikososyal işlev bozukluğu (ör. beslenme reddi, sosyal işlevsellikte bozulma)
-
-
B: Yeme bozukluğu ile uyumlu bilişsel süreçlerin olmaması ve durumun gıda eksikliği veya kültürel normlarla uyumlu olmaması
Pediatrik Beslenme Bozukluğu(PBB)’nun Önemi ve Yönetimi
-
PBB, tek bir disiplinin yaklaşımıyla tanımlanamayacak kadar çok faktörlü bir bozukluktur.
-
Değerlendirme tüm alanları kapsamalıdır; çünkü aynı belirti farklı alanlarda farklı nedenlere işaret edebilir.
-
En iyi tedavi, multidisipliner bir ekip yaklaşımı ile mümkündür (dil ve konuşma terapisti, diyetisyen, hekim, psikolog vb.).
-
Tanım ve ölçütlerin evrensel olarak benimsenmesi; klinik uygulama, eğitim, araştırma ve sağlık politikalarında standartlaşmayı sağlar.
