“Bebeğim sürekli sütünü geri çıkarıyor. Acaba bu durum normal mi, yoksa reflü mü?”
Bu soru, yeni ebeveynlerin en sık yönelttiği endişelerden biridir.
Tıbbi adıyla gastroözofageal reflü (GER), mide içeriğinin yemek borusuna (özofagusa) geri kaçmasıdır. Bebeklerde oldukça sık görülür. Çoğu zaman geçicidir ve fizyolojik kabul edilir. Ancak bazı durumlarda takip ve tedavi gerekebilir.
Bu yazıda, bebeklerde reflü neden olur, hangi belirtiler tehlikelidir, evde neler yapılabilir ve ne zaman doktora başvurmak gerekir gibi sorulara yanıt bulabilirsiniz.
Gastroözofageal Reflü Nedir?
Gastroözofageal reflü, mide içeriğinin yemek borusuna doğru geri kaçması durumudur. Yenidoğan ve bebeklik döneminde sindirim sistemi henüz tam olgunlaşmadığı için bu durum sıkça görülür.
Her reflü patolojik değildir. İlk 6 ayda görülen ve bebeğin genel sağlık durumunu etkilemeyen reflüler, genellikle fizyolojik reflü olarak adlandırılır ve zamanla kendiliğinden geçer.
Hangi Durumlarda Reflü Normaldir?
Aşağıdaki durumlar fizyolojik (normal) reflü olarak değerlendirilir:
• Bebek düzenli kilo alıyorsa
• Kusmalar beslenmeden hemen sonra oluyorsa
• Kusma sonrası huzurlu ve aktifse
• Gelişim basamakları yaşıtlarıyla uyumluysa
• Reflü genellikle 6. aydan sonra azalmaya başlıyorsa
Bu durumda tedaviye gerek olmaz; sadece basit önlemlerle reflüyü yönetmek mümkündür.
Ne Zaman Patolojik Reflü Düşünülmeli?
Aşağıdaki belirtiler varsa patolojik gastroözofageal reflü olasılığı yüksektir ve çocuk doktoru değerlendirmesi gerekir:
Kilo alımında duraklama ya da gerileme
Şiddetli ve fışkırır tarzda kusmalar
Beslenme reddi, emme sırasında huzursuzluk
Kusma sonrası ağlama, sırtını geriye atma
Sık hıçkırık, boğulur gibi öksürük, hırıltı
Uyku bozuklukları
Kusma içeriğinde safra (yeşil-sarı renk) veya kan
Sürekli ses kısıklığı veya tekrarlayan bronşiolit atakları
Bu bulgular varsa reflüye bağlı yemek borusu tahrişi (özofajit) veya gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) söz konusu olabilir.
Bebeklerde Reflü İçin Evde Alınabilecek Önlemler
Reflüyü hafifletmek için basit ama etkili öneriler:
Beslenme sonrası pozisyon:
• Bebeği besledikten sonra 20-30 dakika dik tutun.
• Kucakta ya da dik yatırılabilen ana kucağı pozisyonları faydalı olabilir.
Yatış pozisyonu:
• Yüzüstü yatırmak tehlikelidir.
• Sırt üstü yatırmaya devam edin, ancak doktor önerisiyle baş kısmı hafif yukarıda olabilir.
Beslenme düzeni:
• Sık ve az miktarda besleyin.
• Mamayla beslenen bebeklerde doktor önerisiyle anti-reflü mama kullanılabilir.
Kıyafetler:
• Karın bölgesini sıkan kıyafetlerden kaçının.
Anne sütü alan bebeklerde:
• Annenin beslenme düzeni reflüyü etkileyebilir. Gerekirse diyet düzenlemesi yapılabilir.
Gastroözofageal Reflüde Tedavi Gerekli mi?
Çoğu bebekte reflü kendiliğinden düzelir. Ancak patolojik reflü düşünülen durumlarda doktorunuz aşağıdakileri önerebilir:
• Reflü semptomlarını azaltan asit baskılayıcı ilaçlar
• Özel formülasyonlu anti-reflü mamalar
• Gerekirse üst sindirim sistemi görüntüleme ya da pH monitörizasyonu gibi ileri tetkikler
Tedavi kararı yalnızca çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından verilmelidir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Reflüsü olan bebek emer mi?
Evet, ancak bazı bebekler emme sırasında huzursuz olur. Kilo alımı izlenmelidir.
Reflü ne zaman geçer?
Çoğunlukla 6. aydan sonra azalmaya başlar, 12-18 ay civarında kendiliğinden kaybolur.
Reflü mamaları işe yarar mı?
Evet. Özellikle yoğun kusması olan mamayla beslenen bebeklerde, doktor önerisiyle kullanıldığında faydalı olabilir.
Bebek kusuyorsa kesin reflü müdür?
Hayır. Kusma her zaman reflü anlamına gelmez. Kilo alımı, huzur durumu ve ek belirtiler değerlendirilmelidir.
