Mutlu olmak, çoğu insan için ulaşılması gereken bir hedef gibi görünür. Ancak mutluluk, sabit bir durumdan çok, anlık deneyimlerin kimyasal izdüşümüdür. Beynimiz, bizi iyi hissettirmek üzere çalışan oldukça karmaşık bir kimya laboratuvarıdır. İşte bu laboratuvarda rol alan dört önemli molekül vardır: Dopamin, Oksitosin, Serotonin ve Endorfin. Kısaca: DOSE.
1. Dopamin: Motivasyon ve Başarma Hissi
Dopamin, beynin ödül sistemiyle ilişkilidir. Bir hedef koyduğumuzda, ona yaklaştığımızda ya da başardığımızda dopamin salgılanır. Bizi harekete geçiren, motive eden ve “başardım” hissi veren şey dopamindir.
• Küçük hedefler koyup başarmak
• Bir görevi tamamlamak
• Yeni bir şey öğrenmek
Bu gibi aktiviteler dopamin seviyesini yükseltir.
2. Oksitosin: Bağ Kurma ve Güven Hissi
Oksitosin, “aşk hormonu” ya da “bağlılık hormonu” olarak da bilinir. Sevgi, güven, temas ve bağlılık duygularında artar. Sosyal ilişkilerde derinleşme, sarılmak, destek görmek veya vermek oksitosini artırır.
• Yakın arkadaşlıklar
• Sevgilinizle vakit geçirmek
• Evcil hayvanınıza sarılmak
Bunlar oksitosin üretimini tetikler.
3. Serotonin: İç Huzur ve Dengede Hissetme
Serotonin, ruh halimizi düzenleyen bir kimyasaldır. Yeterli serotonine sahip olmak; sakin, huzurlu, özgüvenli ve dengede hissetmemizi sağlar. Eksikliğinde ise depresif hisler, kaygı ve uyku problemleri görülebilir.
• Gün ışığına çıkmak
• Egzersiz yapmak
• Minnettarlık pratiği
Serotonin salınımını destekleyen önemli kaynaklardır.
4. Endorfin: Doğal Ağrı Kesici ve Mutluluk Verici
Endorfin, bedenin doğal ağrı kesicisidir ve aynı zamanda “iyi hissettiren” hormonlardan biridir. Özellikle fiziksel aktivite sırasında, kahkaha atarken ya da yaratıcı bir şeyle uğraşırken artar.
• Spor yapmak
• Kahkaha atmak
• Dans etmek
Endorfinin en doğal uyarıcılarıdır.
DOSE Dengeyle Çalışır
Bu dört kimyasal madde birbirini tamamlar. Yani sadece dopamin odaklı bir yaşam (sürekli başarı peşinde koşmak) bizi tükenmiş hissettirebilir. Ya da sadece oksitosin (sadece başkalarıyla bağ kurmak) yeterli değildir. Mutlu bir hayat, bu dört kaynağın dengeli çalışmasıyla mümkün olur.
Sonuç: Mutluluğu Dışarda Değil, İçsel Dengenizde Arayın
İyi hissetmek için büyük şeyler olmasına gerek yok. Küçük ama anlamlı eylemlerle beyninizin kimyasını değiştirebilir, ruh halinizi pozitif yönde etkileyebilirsiniz. DOSE’u hayatınıza dahil ettikçe, iyi hissetmenin aslında kimyasal bir süreç olduğunu ve bunun büyük ölçüde sizin kontrolünüzde olduğunu fark edersiniz.
