Önlenebilir, korunulabilir, tedavi edilebilen sonuçları olan bir virüstür. Ancak tüm bunlara rağmen aynı zamanda da ölümcül olabilen bir virüstür.
Rahim ağrı veya serviks kanseri için risk faktörleri:
-
Hpv enfeksiyonu; en önemli risk faktörüdür.
-
Yardımcı risk faktörleri ise; Tütün kullanımı, cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü, uzun süre doğum kontrol ilacı kullanımı, vajinanın mikrobiyotasının bozulması, genetik faktörler, erken yaşta seks, çoklu cinsel partner, bağışıklık sisteminin zayıflaması sayılabilir.
1980 yılında HPV ye ait genler, kanser hücrelerinde tespit edilmiştir. Bu birliktelik ile HPV’nin kansere yol açtığı gerçeğiyle karşılaşılmıştır.
Günümüzde tespit edilen yaklaşık 100 çeşit HPV tipinden ortalama 30 tanesinin hedefi rahim ağzı hücreleridir.
Hangi HPV ler hastalık yapar: Hastalık yapma derecesine göre sınıflandırıldıklarında:
-
Yüksek riskli:16, 18, 45, 31, 33, 52, 58, 35, 59, 51, 39, 68, 73, 82 olup, hastalık yapma gücü yüksektir.
-
Orta risk: 26, 53, 66
-
Düşük riskli: 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 81
HPV NASIL BULAŞIR?
-
Cinsel ilişki ile bulaşır.
-
Hedefi rahim ağzı hücreleridir.
-
Virüsün etkilediği hücreler kontrolsüzce çoğalır. Bir süre sonra bölünen hücreler kanser hücrelerine dönüşür.
-
Rahim ağzı kanserine yakalanan kadınların büyük bir kısmında HPV 16 ve 18 birlikteliği vardır. Ülkemizde hpv 16 ve 18 birlilkteliği %75 dir. Hpv tip 16 ve 18 i takip eden ise 33, 45, 31, 58, 52 ve 35 dir.
-
Virüs varlığı kanser oluşumu için gereklidir.
HPV BULAŞI SONRASI NELER OLU?
-
Enfeksiyon çoğunlukla virüsü aldıktan ortalama 3 hafta sonradır. HPV virüsü, bulaş sonrası sinsice ilerler. Bulaş sonrası kanda yoğun olarak izlenmeyen HPV, vücutta bir iltihap oluşturmaz. Bağışıklık sisteminin hücrelerinden kaçar.
-
Bağışıklık sisteminden kaçan HPV’nin yok edilmesi de uzar.
-
Bulaş sonrasında HPV ye karşı oluşan mücadele, ardından da oluşan antikorlar koruyucu değildir. Antikor düzeyi giderek azalır.
-
Doğal enfeksiyonun kalıcı bağışıklık sağlamadığı bir hastalıktır.
-
Aynı tür virüs ile bir kadın, birden fazla enfekte olabilir. Antikorların koruyuculuğu yoktur.
HPV GEÇİRMİŞ BİR KADINA AŞI ÖNERİLMESİNİN NEDENİ?
-
Doğal bağışıklık yetersizdir.
-
Rahim ağzı kanseri tüm dünyada sık görülen bir kanserdir.
-
Rahim ağzı kanserinden korunmak için aşı önerilmeli ve önemi anlatılmalıdır.
-
Aşı içerisinde virüse benzer parçacıklar vardır. Aşı hastalık yapmaz.
HPV AŞISI HANGİ VİRÜSLERE KARŞI KORUR?
-
HPV tip 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58’e karşı koruyuculuğu vardır.
-
HPV tip 6 ve 11 çoğunlukla genital siğillere yol açar.
HPV AŞISINA BAĞLI YAN ETKİLER
-
En sık karşılaşılan yan etkiler yara yerinde ağrı, şişlik, kızarıklık, ateş, yanmadır.
HPV AŞISI SONRASI NELER DEĞİŞTİ?
-
Hem genital siğil hem de rahim ağzı kanseri sıklığında belirgin azalma tespit edilmiştir.
-
Hem kız hem de erkek çocuklarını aşılayan bazı Avrupa ülkelerinde kanser ve siğil riskindeki azalış hatta yok oluş net olarak görülmektedir.
HPV AŞISI ÖNCESİNDE TEST GEREKLİ MİDİR?
-
Aşı öncesi teste gerek yoktur.
-
Ancak aşı sonrası kadının jinekoloji kontrolleri ve takipleri devam etmeli, smear ve hpv tarama programına uyulmalıdır.
RAHİM AĞZI KANSERİ TARAMASI
-
Pap smear ve hpv testinin birlikte kullanımına co-testing olarak tanımlanmaktadır.
-
İlk smear 21 yaşta yapılmalıdır.
-
21-29 yaşları arasında 3 yıl aralıklarla smear testi yapılmalıdır.
-
30-65 yaş aralığında her 5 yılda bir HPV ve smear testi yapılmalıdır.
-
Aşısız kadınlar da da takip aynı şekilde olmalıdır.
HPV TARAMASI VE YAKLAŞIM
-
HPV tip 16 ve tip 18 pozitif ise yapılması gereken kolposkopik biyopsidir.
-
HPV tip 16 ve tip 18 dışında bir HPV tipi pozitif ise; smear sonucuna göre karar verilir. Smear testi sorunlu ise biyopsi alınmalıdır.
RAHİM AĞZI KANSERİNDEN KORUNMA
-
Asıl ve en önemli koruma Aşılama,
-
Ikincil koruma yöntemi taramadır.
