Her kadın, hayatında ne zaman anne olacağına kendi karar verir. Plansız gebelikler bazen kişinin özel yaşamında, kariyerinde veya sosyal düzeninde sorun yaratabilir. Emzirme dönemi, ilişkisel sorunlar, eğitim ya da iş yoğunluğu gibi nedenler de gebeliğin sonlandırılması yönünde karar alınmasına yol açabilir. Gebelik oluştuktan sonra toplumda “düşük ilacı” ya da “iğne” olarak bilinen yöntemler hem etkisiz olabilir hem de gebelik haftasının ilerlemesine neden olabilir. Bu nedenle güvenli yöntem, yasal sınırlar içinde yapılan kürtaj işlemidir.
Kürtaj ve Yasal Çerçeve
Ülkemizde kürtaj, belirli yasal sınırlar içinde uygulanan bir tıbbi işlemdir. Kanuna göre, gebelik sonlandırma işlemi en fazla 10. haftaya (9 hafta 6 gün) kadar yapılabilir. Evli kadınlarda eş onayı, bekar kadınlarda ise 18 yaşını doldurma şartı aranır. Hamilelik haftası ilerledikçe işlem riski artacağından, erken dönemde yapılması sağlık açısından daha güvenlidir.
İşlem Öncesi Değerlendirme
Kürtaj öncesinde kadın mutlaka bilgilendirilmeli, karar süresi tanınmalı ve tercihen iki ayrı görüşme yapılmalıdır. Gebeliğin rahim içinde olduğunu kesinleştirmek için jinekolojik muayene ve ultrasonografi şarttır. Dış gebelik veya bazı yumurtalık kitlelerinde de kanda gebelik hormonu yüksek çıkabileceği için ultrasonla doğrulama önemlidir.
Mahremiyet
Kürtaj, hasta hakları çerçevesinde gizlilik esasına dayanır. Hasta bilgileri, yasal zorunluluklar dışında, hiçbir kişi veya kurumla paylaşılamaz. Bu, hem yasa hem de hekimlik meslek etiği ile güvence altına alınmıştır.
Ağrı ve Anestezi
Kürtaj işlemi genellikle hastane ortamında yapılır. Bu sayede olası komplikasyonlara anında müdahale edilebilir. İşlem sırasında lokal (bölgesel) veya genel anestezi uygulanabilir:
-
Lokal Anestezi: Rahim ağzı bölgesi enjeksiyonla uyuşturulur. Hasta uyanıktır ve vakum yöntemiyle işlem yapılır.
-
Genel Anestezi: Hasta uyutulur ve işlem sırasında hiçbir şey hissetmez. İşlem öncesinde açlık süresi ve bazı kan testleri gereklidir.
İşlem Süresi ve Sonrası
Operasyon ortalama 10-15 dakika sürer. Sonrasında 2-3 saat gözlem yapılır. Rahim kasılmasına bağlı adet sancısına benzer hafif ağrılar olabilir. Uygun görüldüğünde işlem sonrası spiral takılarak uzun süreli korunma sağlanabilir.
Vakum Yöntemi
Tek kullanımlık steril kanüllerle, hafif anestezi altında, negatif basınç yardımıyla gebelik materyali rahimden alınır. Ultrasonla kontrol edilerek rahim içinin tamamen temizlendiği doğrulanır.
Gerekli Testler
Kürtaj öncesinde hastanın genel sağlık durumu değerlendirilir. Kan grubu, kan sayımı, pıhtılaşma zamanı gibi testler yapılır.
Kan Uyuşmazlığı
Kadının kan grubu Rh negatif, eşin Rh pozitif ise işlem sonrası ilk 72 saat içinde “kan uyuşmazlığı iğnesi” yapılmalıdır.
İşlem Sonrası Dönem
Kürtaj sonrası birkaç gün hafif kanama olabilir. Adet genellikle 30-35 gün içinde geri döner. İlk 15 gün deniz, havuz, sauna gibi ortamlardan uzak durulmalı, vajinal duş yapılmamalı ve cinsel ilişkiye ara verilmelidir.
Olası Komplikasyonlar
-
Kanama: Genellikle az miktardadır, ancak artarsa doktora başvurulmalıdır.
-
Enfeksiyon: Steril şartlarda yapılan işlemlerde nadirdir.
-
Rahim Delinmesi: Çok seyrek görülür, genellikle ultrason eşliğinde işlem yapılarak önlenir.
-
Parça Kalması: Kanamanın devam etmesi durumunda ultrasonla tespit edilir ve gerekirse yeniden işlem yapılır.
-
Başarısız Kürtaj: Gebelik devam edebilir, bu nedenle ultrason kontrolü şarttır.
-
Rahim İçi Yapışıklık (Asherman Sendromu): Nadirdir, gerekirse histeroskopi ile tedavi edilir.
Kürtaj ve Kısırlık
Uygun koşullarda ve doğru teknikle yapılan kürtaj kısırlığa neden olmaz. Ancak komplikasyonlar gelişirse ilerleyen dönemde gebelik şansı etkilenebilir.
Tekrarlayan Kürtajlar
Kürtaj bir doğum kontrol yöntemi değildir. Modern korunma yöntemleri tercih edilerek kürtaj ihtiyacı en aza indirilmelidir.
Düşük Hapı
Hekim gözetimi olmadan kullanılan düşük ilaçları ciddi kanamalara ve hayati risklere yol açabilir. Ülkemizde bu ilaçların satışı yasaktır.
Uygun Hafta
Gebelik kesesinin rahim içinde görüldüğü 5-7. haftalar, komplikasyon riskinin düşük olduğu dönemdir.
