Otizm spektrum bozukluğu, sosyal iletişim ve etkileşim alanlarında yetersizlikler, kısıtlı ilgi alanı ve tekrarlayıcı davranışlarla giden bir gelişimsel bozukluktur.
Beynin yapısında ve işleyişinde görülen farklılaşmalar nedeni ile belirtiler erken gelişim dönemlerinden itibaren görülmeye başlar.
Bebeklik döneminde konuşmayı takip etme, yüzüne bakma, göz teması, kucağa alınmaya tepki verme, sosyal gülümseme, ortak dikkat, taklit becerilerinde gelişimsel sorunlar olabilmektedir. Devamında konuşma gecikmesi belirtileri görülebilmektedir. Bununla birlikte konuşma gelişiminin daha iyi seyrettiği otizm spektrum bozuklukluğu içerisinde olan çocuklar da olabilmektedir. Bu çocuklarda konuşmanın duygusal tonlarıyla alakalı güçlükler, kelime tekrarları, yeni kelimeler üretme şeklinde bulgular görülebilmektedir.
Çocukların akranlarına ilgi göstermesi, oyuna ilgi göstermesi ile ilgili yetersizlikler, sembolik oyun oynamada yetersizlikler, kendi etrafında dönme, el çırpma, kanat hareketleri gibi tekrarlayan davranışlar eşliğinde sık görülmektedir. Bir oyuncağı, nesneyi amacına yonelik kullanımi disinda daha çok bir parçasıyla yoğun bir şekilde ilgilenme, nesneleri oyuncakları düzenleme, sıralama, toplama şeklinde tekrarlayan davranışlar görülebilen diğer bulgulardir. Nesneleri oyuncakları koydukları yerle alakalı, kullanım şekilleriyle alakalı rutinler, ufak değişikliklerde yoğun huzursuzluklar dikkat edilmesi gereken belirtilerdendir.
Yine bu çocuklarda sese karşı, ışıklı nesnelere, cisimlere karşı, tada karşı, kokuya karşı duyusal hassasiyetler de olabilmektedir. Daha ileri yaşlarda konuşma becerilerinde ilerleme olan çocuklarda dahi, bildiği kelimeleri iletişimi başlatmak ve sürdürme aracı olarak kullanmada yetersizlikler, sözel olmayan iletişim etkileşim araçlarında jest ve mimikleri kullanmak ve anlamakla ilgili yetersizlikler, espriyi, imayı, soyut kavramları anlamakla ilgili yetersizlikler karşımıza çıkabilmektedir.
Otizm spektrum bozukluğu sosyal mesajları anlama, işleme ve bunlara uygun sosyal yanıtlar oluşturmaya alakalı güçlüklerle giden bir bozukluktur.
Nasil ortaya çıkıyor?Aslında otizm spektrum bozukluğu ile ilintili 1000 kadar gen gösterilmiş, daha çok kalıtımsal faktörler etken olarak gösteriliyor.
Çevresel faktörlerden ise ebeveyn olma yaşı, otizm riskini büyük oranda arttırmaktadır. Bununla birlikte çevre kirliliği, annenin gebelikte geçirdiği bazı enfeksiyonlar, kullandığı birtakım ilaçlar, çocuğun prematüre doğması, düşük doğum ağırlığında doğması da otizm riskini arttırmaktadır
Bu nedenle genetik rahatsızlığı olan, kromozomal rahatsızlığı olan çocukların, aile öyküsü olan çocukların, kardeşinde otizm olan çocukların otizm belirtileri açısından titizlikle değerlendirilmesi gerekmektedir.