Seni dedeme söyleri, amcam seni döver, anneannem sana kızar.. Bu cümleler tandık geldi mi?
Çocukları yetiştirirken ebeveynler çevresel faktörler ve kişilik özellikleri doğrultusunda çocuk yetiştirme tutumu sergilerler. Bu tutumlar içerisinde çocuk gelişim sürecini en çok zorlayanlardan biri de tutarsız çocuk yetiştirme tutumlarıdır. Ev içerisinde ya da ailede çift başlı otorite durumu varsa birden çok otorite kaynağı var ve her kaynak bir diğerini sabote etmeye yönelik tutum sergiliyorsa bu durum çocuğu baskın, tutarsız ve nasıl davranacağının bilmemenin ve bu bilmezliğin getirdiği agresyon ile de öfkeli bir birey yapar. Alan içi gözlemlerimiz doğrultusunda çocuğun daha otoriter ve katı yetişme tutumları ile yetiştirildiği ya da daha rahat ve kuralsız yetiştirildiği durumlarda bile tutarsız tutumlarla yetişme durumunda ortaya çıkan yıkım gibi bir yıkım söz konusu değildir. Bu sebeple çocuğun fizyolojik, sosyal, fiziksel, maddi, duygusal ve bilişsel ihtiyaçlarını sağlayan kişilerin çocuğa daha tutarlı, dengeli, kurallı ve sınırlı bir yaşam sunması, sunulan bu yaşamın da anneanne, babaanne, dede, teyze, hala, amca gibi akraba grupları tarafından desteklenmesi ya da pekiştirilmesi, nasıl yaklaşılacağı bilinemediyse ebeveyn ile iletişime geçilmesi ve yönlendirme alınması gerekmektedir.
Dokunmayın benim paşama.. Bu cümleden sonra çocuk müdahale edeni ya da otorite figürünü tehdit ya da zarar verici gibi algılayacaktır. Çocuklar kendileri için neyin doğru ya da yanlış olduğunu bilemeyebilirler. Bu sebeple aileler hayata dair fikir oluşturabilmek adına yönlendirmeler yaparlar. Bu yönlendirmeler doğrultusunda çocuk becerileri öğrenir ve sağlıklı ve dengeli bir yaşan sürer. Bu noktada ebeveynlerin ve aile büyüklerinin bilinçli ve tutarlı davranması çocukların süreçleri için çok önemlidir. Otoriteyi sarsıcı veya tutarsızlık yaratabilecek durum ve tutumlar çocuk için kafa karıştırıcı olacak, kişiye uygun otorite davranışları belirlemesine ve sergilemesine sebep olacaktır. Bu durumun oluşmaması adına ailelerin ve çevre destek kişilerinin bilinçli ve tutarlı davranması önemlidir.
Uzm. Klinik Psikolog Nilay E. DİRİSAĞLIK UZUN
