Çocuk ve ergenlerin başkalarını, başkalarının gözünden kendilerini değerlendirme şekilleri benlik saygıları üzerinde doğrudan etki yapar. Özellikle sosyal medya platformları ile maruz kaldıkları sanal “kimlikler, bedenler, yaşamlar” ile yaptıkları kıyas, hatalı değerlendirmelere neden olabilmektedir.
Sosyal karşılaştırma kuramına göre bireyler, kendi yeteneklerini, başarılarını ya da görünüşlerini değerlendirirken çevresindeki insanlarla kıyaslama yapma eğilimindedir. Sosyal medya ise bu kıyaslamayı sürekli, seçici ve abartılı hale getirir. Paylaşılan içeriklerin büyük bir kısmı, kullanıcıların en mutlu, en güzel, en başarılı anlarını yansıtır. Bu da özellikle ergenlik dönemindeki gençlerin, gerçek hayatla bağını zayıflatarak, kendilerini yetersiz, eksik veya başarısız hissetmelerine neden olabilir.
Özellikle çocukların sosyal medya üzerinden sıklıkla maruz kaldıkları ‘ideal beden, ideal güzellik’ imajları, zayıflığı öven söylemler, sağlıksız, uygunsuz beslenme, yaşama davranışlarının normalleştirilmesi ve buna yönelik karşılaştırmaların benlik saygısını düşürdüğünü, beden algısında bozulmalara yol açtığını ve depresif duygularla ilişkilendirilebildiğini göstermektedir. Özellikle risk altındaki gençlerde beden algısı ile ilgili bozulmalar yeme bozuklukları için tetikleyici olabilmektedir. Ayrıca genç bireylerin, sosyal medya üzerinden gördükleri hayatları idealize ederek, kendi hayatlarını küçümsemeleri görülebilmektedir. Bu da onların kimlik gelişimini ve sosyal ilişkilerdeki özgüvenlerini olumsuz etkileyebilir.
Ebeveynler nelere dikkat etmeli?
Eğer çocuğunuz sosyal medyada başkalarını sürekli izliyor, onlarla kendi başarılarını ya da görünüşlerini karşılaştırıyorsa, bu durum özsaygı üzerinde olumsuz etki yaratabilir.
Çocuğunuza sosyal medyada sağlıklı sınırlar koymayı öğretmek, onun gerçek hayat ve sosyal medya arasındaki farkı anlamasına yardımcı olabilir. Kendini diğerleriyle kıyaslamak yerine, kendi gücünü ve yeteneklerini keşfetmesinin teşvik edilmesi son derece önemlidir. Özellikle benlik saygısının, beden algısının etkilendiği durumlarda depresif belirtiler, yeme bozuklukları gibi ruhsal sorunlar açısından dikkatli olunması önemlidir.
