Kardeş kıskançlığı, çocukların yeni doğan bir kardeşe karşı hissettikleri doğal bir duygudur. Çocuklar, genellikle dikkatlerinin yeni doğan kardeşe kaymasıyla ilgisizlik ve tehdit hissi duyabilirler. Erik Erikson’ın psiko-sosyal gelişim teorisine göre, çocuklar gelişimlerinin erken dönemlerinde kimlik ve aidiyet duygusunu oluşturmaya başlarlar; bu süreçte kendilerini tehdit altında hissettikleri her durumda kıskanma duygusu yaşayabilirler.
Kardeş Kıskançlığı Bozukluğu mu?
Kardeş kıskançlığı, çoğu çocuk için normal bir gelişimsel süreçtir. Ancak bazı durumlarda, aşırı kıskanma duygusu çocuğun davranışlarını önemli ölçüde bozarak, Kardeş Kıskançlığı Bozukluğuna dönüşebilir. Bu durumda çocuk, kardeşine karşı aşırı derecede saldırgan, içe kapanık veya sosyal olarak geri planda kalabilir. Kardeş kıskanlığı bozukluğunun belirtileri arasında şunlar yer alabilir:
Sürekli agresif davranışlar: Kardeşine karşı fiziksel ya da sözel saldırganlık, oyunlarda sürekli müdahale etme, eşyalarını alma gibi davranışlar.
İçe kapanma ve sosyal geri çekilme: Kardeşiyle ilişki kurmaktan kaçınma, diğer aile üyelerinden uzaklaşma veya yalnız kalma isteği.
Hikayeler ve oyunlarda kardeşi dışlama: Kardeşinin varlığını hiçe sayan veya onu dışlayan oyunlar ve anlatılar oluşturma.
Duygusal dengesizlik: Aşırı hüzün, sinirlilik, depresyon veya anksiyete gibi duygusal tepkiler.
Davranışsal gerilik: Kardeş kıskanlığı bozukluğu olan çocuk, yaşıtlarına göre daha fazla regresyon (gerileme) gösterebilir. Örneğin, bebeksi davranışlar sergileyebilir veya tuvalet eğitiminde yaşanan sorunlar artabilir.
Kardeş kıskançlığı bozukluğu, genellikle çocuğun aile içindeki yetersiz duygusal desteği, gelişimsel gerilikler ve psiko-sosyal baskılar sonucunda gelişebilir. Tedavi edilmediği takdirde, çocuk uzun vadeli sosyal ilişkilerde zorluklar yaşayabilir ve özgüven problemleri gelişebilir.
Bu durumun farkında olmak, ailelerin çocukların duygusal ihtiyaçlarına daha duyarlı olmalarını sağlar.
