Çocuklarda Antibiyotik Kullanımı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
“Çocuğum hasta, acaba antibiyotik mi gerekiyor?”
“Boğazı kızarık dedi doktor ama ilaç vermedi, neden?”
Bu sorular hemen her ebeveynin kafasını kurcalar. Özellikle ateş, öksürük veya boğaz ağrısı gibi belirtilerle doktora götürdüğünüzde, “Antibiyotik yazılmadı” dendiğinde endişelenmek çok normal. Peki gerçekten her hastalıkta antibiyotik gerekir mi?
Antibiyotik Nedir, Ne İşe Yarar?
Antibiyotikler bakterilere karşı kullanılan ilaçlardır. Ancak çocukluk çağında görülen hastalıkların çoğu viral, yani virüs kaynaklıdır. Bu durumda antibiyotik işe yaramaz. Üstelik yanlış antibiyotik kullanımı, çocuğun bağışıklık sistemini zorlayabilir ve dirençli bakterilerin oluşmasına yol açabilir.
Hangi Durumlarda Antibiyotik Gerekir?
Bazı bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi hayat kurtarıcı olabilir. Çocuklarda antibiyotik gerektiren bazı hastalıklar:
• Bakteriyel zatürre
• Orta kulak iltihabı (otitis media) – bazı durumlarda
• Bakteriyel bademcik iltihabı (streptokok farenjit)
• İdrar yolu enfeksiyonları
• Bazı cilt enfeksiyonları (apse, selülit)
Tanı koyarken çocuk doktoru; muayene bulgularını, hastalığın süresini ve gerektiğinde bazı testleri değerlendirir.
Antibiyotiğin Gerekmediği Durumlar
Aşağıdaki tabloda yer alan hastalıklar çoğunlukla viral kaynaklıdır ve antibiyotik tedavisi gereksizdir:
• Soğuk algınlığı
• Grip (influenza)
• COVID-19
• Viral boğaz enfeksiyonları
• Çoğu öksürük ve burun akıntısı
Eğer çocuğunuzun hastalığı bu gruptaysa, antibiyotik kullanmak hem fayda etmez hem de zarar verebilir.
Antibiyotik Yan Etkileri Nelerdir?
Gereksiz antibiyotik kullanımının çocuklarda oluşturabileceği bazı sorunlar:
• İshal ve mide problemleri
• Cilt döküntüleri
• Bağırsak florasının bozulması
• İlaç direnci (aynı ilaç tekrar gerektiğinde işe yaramaması)
Ebeveynler Ne Yapmalı?
• Doktorunuza güvenin. Antibiyotik yazmadıysa, bunun tıbbi bir nedeni vardır.
• Çocuğunuzun belirtileri uzarsa ya da ağırlaşırsa tekrar doktor kontrolü isteyin.
• Tedavi sürecinde bol sıvı, iyi beslenme ve dinlenme çok önemlidir.
• Antibiyotik reçetesiz kesinlikle kullanılmamalıdır.
Sonuç: Her Ateş Antibiyotiklik Değildir
Antibiyotik, yerinde ve doğru kullanıldığında etkili bir ilaçtır. Ancak çocuklarda her ateşli hastalık antibiyotik gerektirmez. Lütfen bu konuda aceleci davranmayın ve hekiminizin önerilerine kulak verin.
