ASCUS (Önemi ve Takibi)
ASCUS Nedir?
ASCUS, Pap smear testinde rahim ağzı hücrelerinde görülen hafif ve belirsiz değişiklikleri tanımlar. Bu değişiklikler normalden farklı görünse de, tek başına rahim ağzı kanseri veya ileri dereceli hücre bozukluklarını göstermez. Çoğunlukla HPV enfeksiyonları ile ilişkilidir.
ASCUS’un Ortaya Çıkma Nedenleri
-
HPV enfeksiyonu: Özellikle yüksek risk taşıyan tipler (HPV 16, HPV 18).
-
HPV DNA Testi
-
Yüksek riskli HPV türlerini (örneğin HPV 16, 18) tespit eder; ASCUS vakalarında risk değerlendirmesi için kullanılır. Yüksek riskli HPV varsa, daha yakın takip veya kolposkopi önerilir.
-
Enfeksiyon veya iltihaplanma: Vajinal enfeksiyonlar, tahriş ve inflamasyon.
-
Hormonal değişiklikler: Menopoz dönemi ya da gebelik süreci.
ASCUS, bazı vakalarda hafif hücresel değişiklikler (CIN1) ile bağlantılı olabilir. Ancak çoğunlukla bağışıklık sistemi tarafından kendiliğinden düzelir. Yüksek riskli HPV varlığında ise daha ileri lezyonlara (CIN2, CIN3) dönüşme ihtimali artar.
ASCUS Belirtileri
ASCUS genellikle herhangi bir şikâyete yol açmaz ve çoğunlukla rutin smear testinde fark edilir. Ancak eşlik eden HPV veya başka jinekolojik sorunlar varsa şu bulgular görülebilir:
-
Adet dışı ya da ilişki sonrası kanama,
-
Renk, koku veya kıvamında farklılık gösteren akıntı,
-
Nadir de olsa pelvik bölgede hafif ağrı veya rahatsızlık.
ASCUS Nasıl Teşhis Edilir?
ASCUS tanısı, jinekolojik muayene ve laboratuvar incelemeleriyle konur:
-
Pap smear testi: Rahim ağzından alınan hücrelerin mikroskobik incelemesi.
-
HPV DNA testi: Yüksek riskli HPV tiplerinin varlığını ortaya koyar.
-
Kolposkopi: Şüpheli alanların detaylı incelenmesi ve gerekirse biyopsi alınması yapılır.
-
Kolposkopi
-
PAP smear testinde ASCUS tespit edildiğinde ve HPV testi pozitifse, rahim ağzı kolposkop ile büyütülerek incelenir; şüpheli alanlardan biyopsi alınabilir.
-
Biyopsi: Doku örneklerinin patolojik değerlendirmesi yapılır. Biyopsi
-
Kolposkopi sırasında alınan doku örnekleri patolojik olarak incelenir; ASCUS’un CIN1, CIN2, CIN3 veya diğer lezyonlarla ilişkisi doğrulanır.
ASCUS Tedavi ve Takip Yaklaşımları
ASCUS’un yönetimi, HPV sonucuna, hastanın yaşına ve eşlik eden bulgulara göre değişir. Çoğu durumda doğrudan tedavi yerine düzenli takip önerilir.
-
Yakın Takip
ASCUS’un büyük bir kısmı kendiliğinden düzeldiğinden, belirli aralıklarla smear ve HPV testiyle izlem yapılır. -
Bağışıklığı Güçlendirme
Dengeli beslenme, sigaradan uzak durma ve stres yönetimi, bağışıklık sistemini destekleyerek HPV’nin temizlenmesini kolaylaştırır. -
Lokal Tedaviler
Eğer ASCUS, CIN1 veya daha ileri bulgularla birlikte görülürse; kriyoterapi (dondurma) veya lazer yöntemleriyle anormal hücreler temizlenebilir. -
LEEP Yöntemi
Daha ileri düzey hücre bozukluklarında (CIN2, CIN3 gelirse biyopsi sonucu ) elektrik akımı ile anormal dokular çıkarılır.
Tedavi Öncesi ve Sonrası Öneriler
-
Enfeksiyon varsa tedavi edilmeden girişim yapılmamalı.
-
Tedavi sonrası birkaç hafta cinsel ilişkiden, ağır egzersizden ve tampon kullanımından kaçınılmalı.
-
Düzenli takipler aksatılmamalı.
ASCUS ve HPV İlişkisi
ASCUS çoğu zaman HPV ile ilişkilidir. Yüksek riskli HPV varlığında daha ciddi hücresel değişikliklere ilerleme ihtimali vardır. HPV aşısı, özellikle genç yaşta yapıldığında bu riskleri azaltır.
