“Bebeğim 6 aylık oldu ama hala sadece anne sütü mü vermeliyim?”
“Ek gıdaya geçtik ama ne yedireceğimi bilmiyorum.”
“Her şeyi denedik, ağzını bile açmıyor!”
Bu sorular sana da tanıdık geliyorsa, yalnız değilsin.
Bu yazıda, tamamlayıcı beslenme (ek gıdaya geçiş) süreciyle ilgili en çok merak edilenleri, hangi gıdalarla başlanacağını ve evde nelere dikkat etmen gerektiğini çocuk sağlığı uzmanı bakış açısıyla açıklıyorum.
Tamamlayıcı Beslenme Nedir?
Tamamlayıcı gıdalar, bebeğin artan enerji ve besin ihtiyacını karşılamak için anne sütüne ek olarak verilen besinlerdir.
Halk arasında bu süreç genellikle “ek gıdaya geçiş” olarak bilinir.
Yani tamamlayıcı beslenme = ek gıdaya geçiş süreci.
Ne Zaman Ek Gıdaya / Tamamlayıcı Beslenmeye Başlanmalı?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Türk Pediatri Kurumu’na göre:
Bebek 6 ayını doldurduğunda anne sütüne ek olarak tamamlayıcı besinlere başlanmalıdır.
Ancak her bebek aynı hızda gelişmez. Aşağıdaki belirtiler bebeğin hazır olduğunu gösterir:
• Başını dik tutabiliyor
• Destekle oturabiliyor
• Ağzına uzatılan kaşığı diliyle dışarı itmeden alabiliyor
• Sadece anne sütüyle doymuyor gibi görünüyorsa
ydan önce başlanmamalı,
7. ayı geçmemek de önemlidir, çünkü geç kalmak besin eksikliklerine ve yeme sorunlarına yol açabilir.
Ek Gıdaya Geçerken Neler Verilmeli?
Başlangıçta amaç, bebeği farklı tat ve dokularla tanıştırmaktır.
İdeal İlk Tamamlayıcı Gıdalar:
• Ev yapımı yoğurt
• Havuç, kabak, patates gibi sebze püreleri
• Elma, armut gibi meyve püreleri
• Pirinç unu veya irmik ile hazırlanan muhallebi (şekersiz, sütsüz)
Her yeni gıdayı en az 3 gün ara ile vererek alerji riskini takip edebilirsin.
Adım Adım Tamamlayıcı Beslenme Tablosu
Ay Verilebilecek Gıdalar Öneriler
6–7 ay Meyve/sebze püresi, yoğurt, muhallebi Günde 1 öğünle başla
7–8 ay Yumurta sarısı, az tuzsuz peynir, et suyu Kıvamı artırmaya başla
8–9 ay Köfte, makarna, baklagiller Pütürlü kıvama geçiş
9–12 ay Aile yemeğine geçiş Baharatsız ve tuzsuz olmalı
Tamamlayıcı Gıdada Kaçınılması Gerekenler
• Bal (1 yaş altına yasak)
• Tuz ve şeker ilavesi
• Hazır mama ve paketli ürünler
• Çiğ süt, çiğ yumurta
• Boğulma riski taşıyan sert gıdalar (fındık, üzüm, havuç çubuğu vb.)
Sık Sorulan Sorular
“Bebeğim hiçbir şeyi yemiyor, normal mi?”
Evet. İlk haftalar tanışma sürecidir. Zorlama olmadan sabırlı olunmalı.
“Ek gıdaya geçince emzirmeyi bırakmalı mıyım?”
Hayır. 1 yaşına kadar anne sütü ana besindir, tamamlayıcı gıdalar destekleyicidir.
“Ne zaman pütürlü gıdalara geçmeliyim?”
7. aydan itibaren kıvamı yavaş yavaş artırmak, çiğneme becerisini destekler.
Sonuç: Her Bebek Farklıdır
Tamamlayıcı beslenme (ek gıdaya geçiş), sabır ve dikkat gerektiren doğal bir süreçtir. Her bebek aynı şeyi aynı anda yemez. Burada önemli olan besleyici, güvenli ve gelişime uygun bir yol izlemek.
Bebeğinizin ek gıdaya geçişinde sorun yaşıyorsanız, beslenme danışmanlığı ve gelişim değerlendirmesi için bir çocuk doktoruna başvurmanız faydalı olabilir.
